“අදෘශ්‍ය මානව වෙසෙන පිරිසකට කිසියම් මාධ්‍යයකින්
අමතන්නේ නම් එහි ජන මාධ්‍ය වේ.”
“ජනමාධ්‍ය ලෙස අර්ථකථනය කරන්නේ පුළුල් ප්‍රදේශයක
විසිරී පවතින බහුවිධ අදෘශ්‍ය ග්‍රාහක කොට්ඨාසයකට ආමන්ත්‍රණය කරනු ලබන මාධ්‍ය වේ.”
ජනමාධ්‍යයේ ලක්ෂණ
- · වෘත්තීය සන්නිවේදකයන් සිටි
- · දොරටුපාලකයින් ගණනාවක් ඇත
- · තාක්ෂණික හා අඛන්ඩ
- · ප්‍රමාදිත ප්‍රතිපෝෂණය
- · සංවිධානගත ආයතනික ව්‍යුහය
- · තාක්ෂණික උපකරණ භාවිතය
- · විශම ජාතිය ග්‍රාහකයින් පිරිසක්
- · බොහෝ විට ලාභය මුල් කර ගනි.
ඉංග්‍රීසියෙන් ජනමාධ්‍ය
හඳුන්වන්නේ මාස් මීඩියා යනුවෙනි. මාස් යන
ඉංග්‍රීසි වචනයේ අර්ථය වන්නේ අතිවිශාල ජනකායේ යන්න ය. එයින් අදහස් වන්නේ
අතිවිශාල ජනකායක් එකවර ආමන්ත්‍රණය කරන මාධ්‍යයක් වේද ඒ ඕනෑම මාධ්‍යයක්
ජනමාධ්‍යයක් ලෙසින් හැඳින්වෙන බවයි. ඒ අනුව පුවත්පත, වාර සඟරා, ගුවන් විදුලිය හා රූපවාහිනිය යන මාධ්‍යයන් ජනමාධ්‍ය ගණයට අයත් වේ.
මෙම ජනමාධ්‍යයෙන් දක්නට ලැබෙන ලක්ෂණයක්
වන්නේ වෘත්තීය සන්නිවේදකයින්ගේ දායකත්වය ලබා ගැනීමයි. ජනමාධ්‍ය තුළ සන්නිවේදන
කටයුතු සැලසුම් කරන්නේ වෘත්තීය සන්නිවේදකයින් විසිනි. එනම් ප්‍රවෘත්ති හඳුනා
ගැනීමේ හැකියාව ඇති ප්‍රවෘත්ති ඉවත් කිරීමේ ඉවක් තිබෙන වෘත්තීය සන්නිවේදකයින්
ජනමාධය තුළ දක්නට ලැබේ. ඔවුන් ජනමාධ්‍යයේ භාෂා භාවිතය නිර්මාණශීලීව සංදේශයන්
සැකසීම, තාක්ෂණික මෙවලම් හැසිරවීම යන ආදි
හැකියාවන් වෘත්තීමය වශයෙන් පුරුදු පුහුණු කළ වෘත්තීය සන්නිවේදකයින් වේ. මෙවැනි
වෘත්තීය සන්නිවේදකයින් දක්නට ලැබීම ජනමාධ්‍ය ලක්ෂණයකි. ඔවුන් ජනමාධ්‍යකරුවන් හා
ජනමාධ්‍යවේදින් ලෙස වර්ග කළ හැකිය.
ජනමාධයේ තවත් ලක්ෂණයක් වන්නේ
දොරටුපාලකයින් ගණනාවක් දක්නට ලැබීමයි. ජනමාධ්‍ය මගින් පණිවිඩ ග්‍රාහක ගත කරන්නේ
ඒවායේ කොටස් සීමා කරමින් පුළුල් කරමින් හා විකෘති කරමින්ය. මේ නිසා ජනමාධ්‍ය තුළ
දොරටුපාලක සංකල්පය නමින් නව සංකල්පයක් ක්‍රියාත්මක වන බව කාර්ට් ලෙවින් පෙන්වා දී
ඇත. ඒ අනුව මෙම දොරටුපාලක ක්‍රියාවලියට දායක වන පුද්ගලයින් ගණනාවක් එහිදී දැකගත
හැකිය. ප්‍රධාන කර්තෘ, උපසංස්කාරක, සංස්කාරක, වාර්තාකරුවන්, නිෂ්පාදකවරයා, අධ්‍යක්ෂවරයා, හිමිකරුවන් යන ආදී සියලු දෙනා දොරටු
පාලක කාර්යයට සම්බන්ධ වන පුද්ගලයින්වේ. දොරටු පාලකයින් ගණනාවක් දක්නට ලැබීම ජනමාධ්‍ය
ලක්ෂණයකි.
ජනමාධ්‍යයේ තවත් ලක්ෂණයක් වන්නේ ක්ෂණික
හා අඛණ්ඩ බවයි. අදෘශ්‍යමාන සෑම තැනකම විසිරී පැතිරී සිටින කල්පිත අති විශාල ග්‍රාහක
පිරිසක් දක්නට ලැබුණත් එම ග්‍රාහක පිරිසට එකවර හා ක්ෂණිකව පණිවිඩ ලබාදීමේ හැකියාව
ජනමාධ්‍ය සතුවේ. එමෙන්ම තාක්ෂණික මෙවලම් ආධාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වන නිසා අඛණ්ඩව
පණිවිඩ ලබාදීමේ හැකියාවද ජන මාධ්‍ය සතුවේ. ජනමාධ්‍ය සමත් වන්නේ එක් අන්තයක සිට
තවත් අන්තයකට පණිවිඩ රැගෙන යාමට පමණි. මේ නිසාත් ද්වි මාර්ගික සන්නිවේදනයක් සඳහා
ජනමාධ්‍ය යොදා ගත නොහැකිය. මේ නිසා ජනමාධ්‍ය මගින්ද ලබා ගත් ග්‍රාහකයාට ප්‍රතිචාර
දැක්වීමට නම් විකල්ප ක්‍රම යොදා ගැනීමට සිදුවේ. ලිපි මගින් පෝස්කාඩ්, දුරකථන මාර්ගයෙන් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට
සිදුවෙයි. මේ නිසා ග්‍රාහක ප්‍රතිචාර හා ප්‍රතිපෝෂණය ප්‍රමාද වී ගමන් කරයි. මේ
නිසා ප්‍රමාදිත ප්‍රතිපෝෂණය ජනමාධයට ආවේණික ලක්ෂණයකි.
ජනමාධ්‍යයේ කාර්යභාර්ය ගත් විට සාමාන්‍ය
සන්නිවේදන කාර්යන් අතර ජනසන්නිවේදනයේදී ඉෂ්ට කරයි. ඒවා නම් අධ්‍යාපනය ලබාදීම, තොරතුරු සම්පාදනය, පෙළඹවීම හා විනෝදාස්වාදය ලබාදීමයි.
මෙහිදී ජනමාධ්‍ය සමාජ පරිවර්තනය සඳහා අවශ්‍ය නව තාක්ෂණය නව දැනුම නව ආකල්ප සමාජගත
කරන අතර සමාජ භූමිකාවන් නිවැරදි කිරීමට අවශ්‍ය නව චින්තනයන් ගොඩනංවාලීමද හඳුනාගත
හැකිය. ජනසන්නිවේදනයට විශේෂිත කාර්යයන්
කිහිපයක් ද වේ.
- · සහසම්බන්ධතා ගොඩනැගීම
- · අර්ථකථනය
- · සුපරීක්ෂණය
- · සමාජනුයෝජනය
ඒ අනුව ජනමාධ්‍ය යනු කුමක්ද යන්න
මෙයින් හඳුනාගත හැකියි.
