Friday, 22 December 2023

ශ්‍රී ලංකාවට සන්නිවේදනය විෂය හඳුන්වා දීම

 

සන්නිවේදන විෂය ශ්‍රී ලංකාවට ප්‍රථම වරට හඳුන්වාදීම සිදුවන්නේ දෙහිවල කනිෂ්ඨ විශ්ව විද්‍යාලය මූලික වීමෙනි. වර්ෂ 1968 සිට 1969 අතර කාලයේදී පුවත්පත් කලාවේදය නමින් එහි පාඨමාලාවක් හඳුන්වා දෙන ලදී.

පුවත්පත් කලාවේදය නම් වූ එම පාඨමාලාව සඳහා විෂය නිර්දේශය සකස් කරනු ලැබූවේ ආචාර්ය එඩ්වීන් ආරියදාස විසිනි.එම පාඨමාලාව වසර දෙකකින් පසු අවලංගු වී ඇත.මේ සඳහා එවක අධ්‍යාපන ඇමැති ධූරය දැරූ අයි.එම්.ආර්. ඒ ඊරියගොල්ල මහතා මූලිකත්වය ගැන කටයුතු කළේ ය.

1978 කැරැල්ලෙන් පසු විශ්ව විද්‍යාලයේ සඳහා වෘත්තීය අභිමුඛ පාඨමාලාව හඳුන්වාදීමේ දී සන්නිවේදනය විෂය විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියට හඳුන්වා දී ඇත. ඒ අනුව 1973 වසරේ දී  කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ ජන සන්නිවේදනය අධ්‍යයන අංශය යනුවෙන් නව අධ්‍යයන අංශයක් ප්‍රථම වරට ආරම්භ කරන ලදී. මේ සඳහා විශ්වවිද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිෂන් සභාව විසින් පත්කරන ලද මහාචාර්ය විමල් දිසානායක, මහාචාර්ය සුනන්ද මහේන්ද්‍ර, මහාචාර්ය එම්.බී ආරියපාල මහාචාර්ය ඉදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර,ආචාර්ය එඩ්වින් ආරියදාස සහ ඩී.සී රණතුංග ඇතුළත් විද්වත් කමිටුව ප්‍රමුඛත්වය ගන්නා ලදී. මහාචාර්ය විමල් දිසානායක සහ සුනන්ද මහේන්ද්‍ර විෂය ඉගැන්වූ ප්‍රථම කථිකාචාර්යවරු වූහ. බාහිර කථිකාචාර්යවරු ලෙස ආචාර්ය එඩ්වින් ආරියදාස ආචාර්ය පියසෝම මෙන්දිස්, ඩී.බී නිහාල් සිංහ, මහගමසේකර, අමරදේව, ඩීසී රණතුංග යන මහත්වරු කටයුතු කළහ. මෙයට සමගාමීව 1972 වසරේදී ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේද පුවත්පත් කලාව යනුවෙන් ඩිප්ලෝමා පාඨමාලාවක් ආරම්භ කර ඇත. වසරකින් පමණ පසු එම පාඨමාලාව නවතා දමා ඇත. එමෙන්ම හැටේ දශකයේ ලංකාවේ පැවති ලංකා ගුවන්විදුලි සේවය මගින් හා ලේක් හවුස් ආයතනය මගින් වෘත්තීය මාධ්‍යවේදීන් සඳහා පුහුණු පාඨමාලා පවත්වා ඇත. වර්තමානය වන විට සන්නිවේදන විෂය පිළිබඳ විශේෂ ශාස්ත්‍රවේදී පාඨමාලා ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලය ශ්‍රීපාලි මණ්ඩපය, නැගෙනහිර විශ්ව විද්‍යාලය සහ යාපනයේ විශ්ව විද්‍යාලය මගින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලබයි. කොළඹ රජරට හා විවෘත විශ්වවිද්‍යාල සන්නිවේදනය පිළිබඳ සාමාන්‍ය ශාස්ත්‍රවේදී පාඨමාලා ආරම්භ කර ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ පිළිගත් විශ්ව විද්‍යාල රැසක ව්‍යාප්තව තිබෙන මෙම විෂය සහතික පත්‍ර, ඩිප්ලෝමා සාමාන්‍ය උපාධි, විශේෂ උපාධි, පශ්චාත් උපාධි සහ ආචාර්ය උපාධි පාඨමාලා දක්වා අධ්‍යයනය කළ හැකි පාඨමාලා ලෙස ඉතා සංවර්ධිත මට්ටමකට පැමිණ තිබේ.

1982 දී යුනෙස්කෝ සංවිධානය විසින් ගෘන්වල්ට් ප්‍රකාශය මගින්  එළිදක්වමින් පාසලේ ප්‍රාථමික ශ්‍රේණියේ සිට උසස් අධ්‍යාපනයෙහිත් වැඩිහිටි අධ්‍යාපනයෙහිත් මාධ්‍ය ක්‍ෂේත්‍ර මාධ්‍ය අධ්‍යාපනය ලබා දිය යුතු බවට කරන ලද නිර්දේශ අනුව යමින් ශ්‍රී ලංකාවේ 2006 වසරේ දී සිට පාසල් මට්ටමින්ද සන්නිවේදන විෂය හඳුන්වා දෙන ලදී. 2006 වර්ෂයේදී ප්‍රථම වරට දහවන ශ්‍රේණියටත් 2010 වර්ෂයේ දී එකොළොස් වන ශ්‍රේණියටත් අතිරේක විෂයක් ලෙස සන්නිවේදනය හා මාධ්‍ය අධ්‍යයනය යනුවෙන් හඳුන්වා දෙන ලදී. 2008 වර්ෂයේ දී උසස් පෙළ කලා විෂය ධාරාවට ද සන්නිවේදනය හා මාධ්‍ය අධ්‍යයනය විෂය හඳුන්වා දෙන ලදී. සන්නිවේදන විෂය සෑම වෘත්තියක් සඳහාම අත්‍යවශ්‍ය වී ඇත. එබැවින් ඒ පිළිබඳ හැදෑරීම හා ප්‍රගුණ කිරීම වර්තමානයේ දී ඉතා වැදගත් හා ප්‍රයෝජනවත් වේ.

Friday, 15 December 2023

සන්නිවේදන අධ්‍යයනයෙහි ආරම්භය හා විකාශය

 

සන්නිවේදනය අත්‍යවශ්‍ය මානවීය ක්‍රියාවලියකි.පුද්ගල අන්තර් සම්බන්ධතා ගොඩනඟා ගැනීම සඳහා සෑම පුද්ගලයකුටම සන්නිවේදනය අත්‍යවශ්‍ය වේ.සන්නිවේදනය යන්නෙහි සරල අර්ථය වන්නේ හැඟීම් දැනීම් අදහස් සහ දැනුම යනාදිය හුවමාරු කර ගැනීමයි. ප්‍රාථමික සමාජ වල විසූ මිනිසුන් විවිධ ශබ්ද සංඥා, සංකේත භාවිතයෙන් කළ සරල අදහස් හුවමාරුවේ සිට වර්තමානය වන විට ජනමාධ්‍ය හා අංකිත සන්නිවේදන තාක්ෂණ මෙවලම් හරහා සිදු කරනු ලබන තොරතුරු හුවමාරුව දක්වා සන්නිවේදන ක්ෂේත්‍රය පුළුල් වී ඇත.නූතනයේ විශ්වය එකම පවුලක් වන තරමට මානව අන්තර් සම්බන්ධතා සමීප කර වීමට සන්නිවේදනය හේතු වී තිබේ.සන්නිවේදනය ශික්‍ෂණයක් හා අධ්‍යයන මාර්ගයක් ලෙස වර්ධනය වීමේ ඉතිහාසය ඒ හා සාපේක්ෂව කුඩා ය .සන්නිවේදන අධ්‍යයනය කෙරෙහි බල පෑ විවිධ හේතු සාධක කීපයක් පහත පරිදි හඳුනා ගත හැක.

  • ·        දහනව වන සියවසේ දී ලෝක පරිණාමයෙන් බලපෑම් කළ විද්වතුන්ගේ ඉගැන්වීම්
  • ·        සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ සිදුවූ සීග්‍ර දියුණුව
  • ·        ජනමාධ්‍ය බිහිවීම වර්ධනය හා ව්‍යාප්තිය
  • ·        ජනමාධ්‍ය සමාජය කෙරෙහි කරනු ලබන බලපෑම   

සන්නිවේදන විෂය සන්නිවේදන අධ්‍යයනය නමින් ස්වාධීන විෂය ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස හැඳින්වීමට පෙර එය ප්‍රධාන විෂය තුනක් වන මනෝවිද්‍යාව සමාජ විද්‍යාව දේශපාලන විද්‍යාව යන ශික්ෂණවේදයන්හි අන්තර්ගත විය.ඒ අනුව සමාජ විද්‍යා විෂය ක්ෂේත්‍රයේ  චාල්ස් හෝටන්කූලී දේශපාලන විද්‍යා විශය ක්ෂේත්‍රයේ  වෝල්ටර් ලිප්මන් අධ්‍යාපන විද්‍යා විශය ක්ෂේත්‍රයේ ජොන් ඩුවී යන විද්වතුන්ගේ අදහස් සහ පර්යේෂණ අධ්‍යන විසින් සන්නිවේදන අධ්‍යයනයේ ශාස්ත්‍රීය විෂයක් ලෙස වර්තමාන තත්ත්වයට පත් කිරීමට අවශ්‍ය පදනම සකස් කරනු ලැබිණි.

සන්නිවේදන අධ්‍යයනය ශාස්ත්‍රීය විෂයක් ලෙස ස්ථාපනය වීම යුරෝපීය සහ ඇමරිකානු විද්වතුන් රසකගේ පුරෝගාමීත්වයෙන් ඇමෙරිකාව කේන්ද්‍ර කර ගනිමින් සිදුව ඇත සන්නිවේදන අධ්‍යයනය තවදුරටත් වෙනත් විෂයයන්හි අන්තර්ගත වූ විෂයක් ලෙස නොව ස්වාධීන විශේෂේත්‍රයක් ලෙස වර්ධනය වීම සිදු විය.

1933 සිට  1845 පමණ දක්වා ජර්මනියේ ක්‍රියාත්මක වූ ඇඩෝල් ෆිට්ලර්ගේ ඒකාධිපති පාලනය යටතේ එරට විශ්ව විද්‍යාලවලින් පිට මං කරනු ලැබූ විද්වතුන් විශාල ප්‍රමාණයක් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයට සංක්‍රමණය වූහ ඔවුහු ඇමෙරිකානු විශ්වවිද්‍යාලය කේන්ද්‍ර කර ගනිමින් සන්නිවේදන ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ විවිධ ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යයනයන්හි නිරත වූහ.1940 දශකයේ දී මහාචාර්ය විල්බර් ශ්‍රාම් විසින් සන්නිවේදන අධ්‍යයනය ශාස්ත්‍රීය විෂය ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස ආයතන ගත කිරීමට පියවර ගන්නා ලදී. ඒ අතර ජනමාධ්‍ය පාසල් සන්නිවේදන පර්යේෂණ ආයතන ස්ථාපිත කිරීම හා විශ්ව විද්‍යාල සඳහා නව අධ්‍යයන අංශ ආරම්භ කිරීම පෙන්වා දිය හැකිය.

1960 දශකයේ මුල් භාගයේදී සමාජ විද්‍යාව දේශපාලන විද්‍යාව මනෝවිද්‍යාව සහ ඉංග්‍රීසි භාෂාව ආදී ක්ෂේත්‍රය තුළ අන්තර්ගතව තිබූ සන්නිවේදන අධ්‍යයනය ස්වාධීන විශේෂයක් ලෙස වෙනවම අධ්‍යයනය කිරීම ආරම්භ විය.

ඒ අනුව සන්නිවේදන අධ්‍යයනයේ ප්‍රධාන අරමුණ වන්නේ මානව අත්දැකීම් වල කේන්ද්‍රීය සාධකය ලෙස සන්නිවේදනය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳ හැදෑරීමය.

ඒ අනුව සන්නිවේදන විෂය සජීවී මෙන්ම සක්‍රීය විෂය ක්ෂේත්‍රයකි ක්ෂේත්‍රයකි සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ නැගීමත් සමඟ සමඟ අතීතයේ සිට එය වර්ධනය වී ඇත.

ජනමාධ්‍ය හඳුනා ගැනීම

  “ අදෘශ්‍ය මානව වෙසෙන පිරිසකට කිසියම් මාධ්‍යයකින් අමතන්නේ නම් එහි ජන මාධ්‍ය වේ. ”   “ ජනමාධ්‍ය ලෙස අර්ථකථනය කරන්නේ පුළුල් ප්‍රදේශයක විසිර...